Bismillahirrahmanirrahim.
Es selamün aleyküm
İslam'da tesettür, sadece bir giyim biçimi yahut mahremiyetin fiziki sınırlarını belirleyen bir düzenleme değil; aynı zamanda kalbi arındıran, nefsi terbiye eden ve kul ile Rabbi arasında edeple örülmüş bir bağdır. Tesettür; kişinin hayâsını, vakarını, inancını ve kulluk bilincini dış dünyaya aksettiren bir nişanedir. O, hem zâhiri hem bâtını kuşatan bir rahmet perdesidir. Bu yazımızda, tesettürün yalnızca bedeni değil, kalbi de örttüğünü; sadece kadını değil, toplumu da koruduğunu; eski Arapça ilim kitaplarından alıntılarla birlikte, maddî ve manevî boyutlarıyla ele alacağız.
---
Tesettür Ne Demektir?
Arapça kökenli "tesettür" (تَسَتُّر) kelimesi, "örtünmek, gizlenmek, saklanmak" anlamına gelir. Aynı kökten gelen “sitr” kelimesi ise "örtü, perde" demektir. Bu bağlamda tesettür, hem bedeni hem de kalbi örtmektir. Kur’ân-ı Kerîm’de ve Hadîs-i Şerîflerde geçen bu emir, sadece kadınlara değil, erkeklere de yöneliktir:
> وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ
"Mümin kadınlara söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar, iffetlerini korusunlar ve ziynetlerini (dışa vuracak şekilde) açmasınlar."
(en-Nûr, 24/31)
---
Eski Arapça İlim Kitaplarında Tesettür
1. İmam Kurtubî – “el-Câmi’ li Ahkâmi’l-Kur’ân”
> "التبرّج من فعل الجاهلية، والمرأة عورة كلها، فأوجب الله عليها الستر حذراً من الفتنة."
“Teberrüc (açık saçıklık), cahiliyeden kalmadır. Kadın, bütünüyle avrettir. Bu sebeple Allah, kadın üzerine örtünmeyi farz kılmıştır; fitne korkusuyla.”
Kurtubî’ye göre tesettür, sadece bir gelenek değil, ilâhî bir korunma vesilesidir. İnsanın yaratılışındaki mahremiyet, örtünmeyi doğal kılar. Bu nedenle iffetle yaşayan toplumlarda tesettür, vakar ve huzurun anahtarıdır.
2. İbn Hacer el-Heytemî – “Zevâcir”
> "التكشف يجلب الطمع، والستر يورث الهيبة، والهيبة من الإيمان."
“Açıklık tamah getirir; örtünmek heybet doğurur; heybet ise imandandır.”
Heybet, mümine yakışan bir duruştur. Tesettür, bu duruşu temin eden en güçlü zırhtır.
3. Gazâlî – “İhyâu Ulûmi’d-Dîn”
> "اللباس زينة الظاهر، والتقوى زينة الباطن، ولا يكمل أحدهما دون الآخر."
“Elbise zahiri süsler, takvâ ise bâtını. İkisi olmadan kemal tamamlanmaz.”
Gazâlî’ye göre hakiki tesettür, yalnız bedeni değil, kalbi de örtmektir. Elbise, takvânın görünen dilidir.
---
Tesettürün Maddî Faydaları
1. Toplumsal Ahlâkı Korur: Açık saçıklığın artması, nefsi tahrik eder ve zinanın yayılmasına zemin hazırlar. Tesettür ise iffeti muhafaza ederek neslin korunmasına katkı sağlar.
2. Güven Ortamı Oluşturur: Tesettürlü bir toplumda cinsel obje haline gelmiş bakışlar azalır. İnsanlar birbirine şahsiyetle yaklaşır.
3. Kadını Nesneleşmeden Korur: Kadın, yalnızca dış görünüşüyle değil, aklı ve ahlâkı ile toplumda yer alır.
4. Daha Az Tüketim, Daha Çok Tevazu: Tesettür, süs ve modaya dayalı israfı sınırlar; sadelikle huzur getirir.
---
Tesettürün Manevî Faydaları
1. Takvâya Götürür:
Tesettür, “Allah beni görüyor” bilinciyle yaşamanın tezahürüdür. Bu bilinç ise kalpte takvâyı yeşertir.
2. Nefsi Terbiye Eder:
Nefs, teşhirle beslenir; örtünmekle kırılır. Tesettür, nefsin arzularını dizginleyen bir disiplin okuludur.
3. Kalbi Sükûnete Erdirir:
Açık saçıklık kalbi tahrik eder; örtü ise kalbi sakinleştirir. Bu sebeple tesettür, kalbin huzurudur.
4. Rahmet Vesilesidir:
Hadîs-i Şerîf’te buyrulur:
> "الحياء شعبة من الإيمان"
“Hayâ, imandandır.”
Tesettür, hayânın dışa yansımasıdır ve Allah’ın rahmetini celbeder.
---
Bir Dua ile Tesettürün Hikmetine Yöneliş
Ey Rabbimiz!
Bize tesettürün yalnız bedenimizi değil, kalbimizi de örten bir nur olduğunu idrak ettir. Gözümüzü haramdan, kalbimizi fitneden muhafaza eyle. Kızlarımıza Hz. Fâtıma’nın örtüsünü, erkeklerimize Hz. Ali’nin hayâsını nasip eyle. Zamanın fitnesinden bizleri setr-i cemîlinle ört. Âmin.
---
Hazırlayan: Erkan Can Akan
---
Kaynakça
1. el-Kurtubî, el-Câmi’ li Ahkâmi’l-Kur’ân, Daru’l-Kutub.
2. İbn Hacer el-Heytemî, ez-Zevâcir an İrtikâbi’l-Kebâir, Daru’l-Ma’rifah.
3. İmam Gazâlî, İhyâu Ulûmi’d-Dîn, Daru’l-Fikr.
4. Kur’ân-ı Kerîm: en-Nûr Sûresi 24/31
5. Sahih-i Müslim, Kitâbu’l-Îmân.
