Malatya İhracatında İki Yönlü Tablo
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Malatya'nın 2025 yılı 9 aylık ihracatı geçen yıla göre yüzde 45,3 oranında düşüş gösterdi.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Malatya’nın 2025 yılı 9 aylık ihracatı geçen yıla göre yüzde 45,3 oranında düşüş gösterdi. Kenti ihracatta geriye çeken en önemli etkenlerden biri, Nisan ayında yaşanan zirai don felaketi sonucu kayısı üretiminin neredeyse tamamen zarar görmesi oldu.
2025 yılı ihracat verileri, Malatya ekonomisinde çarpıcı bir tabloyu ortaya koydu. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Malatya, geçen yıl ihracat yaptığı 15 ülkeye bu yılın ilk 9 ayında hiç ürün gönderemezken, bazı pazarlarda ise rekor seviyede artışlar kaydetti.
Uzmanlara göre, kayısının Nisan ayında yaşanan zirai don nedeniyle büyük ölçüde zarar görmesi, Malatya ihracatındaki düşüşün en önemli sebeplerinden biri oldu. Kayısının hem üretim hem de ihracat kaleminde kritik paya sahip olması, bazı ülkelere ihracatın tamamen durmasına yol açtı. Kayısının zarar görmesi, kentin ihracatının bel kemiğini zayıflatırken kuru meyve ve mamulleri sektöründe yüzde 57,1’lik düşüş yaşandı.
15 Ülkeye İhracat Sıfırlandı
2024 yılında toplamda 5 milyon doların üzerinde ihracat yapılan İsrail, Hong Kong, Dominik Cumhuriyeti, Küba, Angola, Slovakya, Vietnam, Surinam, Ekvator, Gambiya, Liberya, Ruanda, Çad, Sierra Leone ve Burindi gibi ülkelere 2025 yılında hiç ihracat yapılmadı.
Özellikle 2024’te 4 milyon 24 bin dolar ihracat yapılan İsrail’in soykırımlara devam etmesi nedeniyle ticaretin sonlandırılması kararı ile bu yıl sıfır çekilen ülkeler arasında yer aldı. Aynı şekilde Hong Kong’a yapılan 534 bin dolarlık ve Küba’ya yapılan 130 bin dolarlık ihracat da 2025’te tamamen durdu.
Yetkililer, bu kayıplarda ürün arzındaki daralmanın, lojistik maliyetlerin yükselmesinin ve bölgesel siyasi gelişmelerin etkili olduğunu belirtiyor.
Diğer Ülkelerde Rekor Artış
Buna karşın, bazı pazarlarda ihracatta dikkat çekici yükselişler yaşandı. 2025 yılının ilk 9 ayında Malatya’dan yapılan ihracat 246 milyon 728 bin dolarak olarak açıklanırken, ülkeler bazında en yüksek artış oranı ise yüzde 2038,2 ile Kongo’da gerçekleşti. Kango’ya 2024 yılında 21 bin dolar olan ihracat, 2025’te 454 bin dolara ulaştı.
Mısır’a yapılan ihracat yüzde 1088,4 artışla 102 bin dolardan 1 milyon 222 bin dolara, Malta’ya yapılan ihracat ise yüzde 874 artışla 1 milyon 306 bin dolara çıktı. Ürdün, 4 milyon 11 bin dolarlık ihracatla yüzde 673,7 artış göstererek en fazla artış yaşanan ülkelerden biri oldu.
Suudi Arabistan (yüzde 253,4), Endonezya (yüzde 224,3), İrlanda (yüzde 212,7), Sudan (yüzde 294,9) ve Kotdivuar (yüzde 750,1) da Malatya’nın ihracatında öne çıkan ülkeler arasında yer aldı.
Kayısıdaki Zarar İhracata Yansıdı
Malatya ekonomisinin bel kemiği olan kayısı, 2025 yılı Nisan ayında yaşanan zirai don nedeniyle büyük zarar gördü. Hasadın neredeyse tamamının yandığı bazı bölgelerde üretim yapılamadı.
Bu durum, hem işlenmiş hem de kuru kayısı ihracatında keskin bir düşüşe neden olurken, toplam ihracat rakamlarını da aşağı çekti.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın destek ödemelerinde yaşanan gecikme de üreticinin üzerindeki baskıyı artırdı. Üretici temsilcileri, Malatya’nın ihracat performansının toparlanması için hem ürün çeşitliliğinin artırılması hem de tarımsal desteklerin hızla ödenmesi gerektiğini vurguladı.
Genel İhracatta Yüzde 45,3 Azalma
Malatya’nın toplam ihracatı 2024 yılının Eylül ayında 45 milyon 63 bin dolar iken 2025 yılı Eylül ayı ise 24 milyon 668 bin dolar oldu.
Yıllık bazda ise 2024’te ilk 9 ayda 301 milyon 782 bin dolar olan ihracat, 2025 yılının aynı döneminde 246 milyon 728 bin dolara düşerek yüzde 18,2 oranında azaldı.
Malatya İhracatında İlk 9 Ayda Düşüş, Kayısı ve Bazı Sektörlerde Sert Gerileme
Malatya’nın ilk 9 ayında ihracatında kayısı ve bazı sektörlerde sert düşüşler yaşandı, bazı sektörlerde ise artış görüldü.
Malatya’nın sembol ürünü kuru kayısı ihracatı 143,6 milyon dolardan 114,4 milyon dolara gerileyerek yaklaşık yüzde 20,3 düştü. Çelik ihracatı 2,11 milyon dolardan 1,45 milyon dolara, otomotiv endüstrisi 242,5 bin dolardan 108,4 bin dolara, deri ve deri mamulleri ise 110,9 bin dolardan 7,9 dolara düştü. Elektrik ve elektronik sektörü yüzde 37,5, su ürünleri ve hayvansal mamuller yüzde 33,8, yaş meyve ve sebze yüzde 32,3, tütün ise neredeyse tamamen (yüzde 99,9) geriledi.
Öte yandan bazı sektörlerde artışlar gözlendi. Halı ihracatı yüzde 60,4, madencilik ürünleri yüzde 99,3, mobilya, kağıt ve orman ürünleri yüzde 38,3 ve makine ile aksamları yüzde 20,2 yükseldi. Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri ile kimyevi maddeler ve mamulleri ve tekstil ve hammaddeleri sektörlerinde de artış kaydedildi.
Bakmadan Geçme
