- Haberler
- İlçe Haberleri
- Fikri Çalışkan Sanat Evi
Fikri Çalışkan Sanat Evi
Darende'de geçmişi geleceğe taşıyan etnografik sanat
Malatya’nın Darende ilçesinde bulunan Fikri Çalışkan Sanat Evi, doğadan toplanan atık malzemelerin sanat eserine dönüştüğü, köy yaşamının, eski geleneklerin ve unutulmaya yüz tutmuş kültürel izlerin yeniden canlandırıldığı özel bir mekân olarak öne çıkıyor. Emekli öğretmen ve okul müdürü olan Fikri Çalışkan, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından verilen “etnografik sanatçı” unvanıyla Türkiye’de yaşayan tek temsilci kabul ediliyor.
Etnografik sanatın usta ismi
Fikri Çalışkan, 15 yıl önce hobi olarak başladığı sanatsal yolculuğunu bugün Darende’nin kültürel belleğine katkı sunan bir projeye dönüştürdü. Herhangi bir kurs eğitimi almayan sanatçı, “Geçmişi geleceğe taşımak, atalarımızın yaşam biçimlerini, değerlerini ve üretim tarzlarını gelecek kuşaklara aktarmak” amacıyla eserler üretiyor.
Öğretmen kökenli olmasının sanata yönelmesinde etkili olduğunu belirten Çalışkan, “Çocuklara yıllarca ders vermek, aslında kendi sanat yolculuğumda bana da bir eser kattı” diyor.
Sanat evinin temaları ve eserler
Sanat evinde sergilenen eserler, genellikle geleneksel yaşamı, köy hayatını, eski komşulukları ve unutulmaya yüz tutmuş meslekleri konu alıyor.
Halay çekenler: Farklı ırkların (sarı, beyaz, siyah) birlikteliğini ve savaşsız bir dünya çağrısını simgeliyor.
Eski komşuluklar ve gelinlik gelenekleri: 40 gün boyunca dışarı çıkmayan gelin figürü, geçmişin hüzünlü adetlerini yansıtıyor.
Köy hayatı: Zahide teyzenin taş değirmende bulgur öğütmesi, Ayşe bacı’nın yayık ayranı yapması, demirci Mehmet usta’nın demire şekil vermesi gibi sahneler dikkat çekiyor.
Eski meslekler ve çocukluk anıları: Külle bulaşık yıkama, eski ayakkabı ve çizme anıları.
Turistik minyatürler: Pamukkale, Günpınar Şelalesi, Mevlana figürü, Kapadokya maketleri, su ve elektrikle çalışan minyatür eserler.
Sanat evinin en dikkat çeken bölümlerinden biri ise 6 Şubat Depremi Anıtı. Bahçede sergilenen eserlerde AFAD ekiplerinin çabaları, harap şehirler, evsiz kalanlar, ateş başında ısınmaya çalışan depremzedeler betimleniyor. Fikri Çalışkan, Adıyaman’daki İsias Oteli’nde hayatını kaybeden Kıbrıslı genç sporcular ve tur rehberlerinin kaybının kendisini derinden etkilediğini de dile getiriyor.
Çalışkan’ın özlü sözleri
Sanat evinin duvarlarında sanatçının kaleme aldığı özlü sözler ziyaretçileri karşılıyor:
“Gülümseyip de gülmeyi kıskandıramadık hiç.”
“Vedalar zamansızdır, anlatılmaz, çığlıklar sessizdir.”
“Hayalin varsa hayal kırıklığın da vardır.”
Sanatın geleceği ve öğrenci yetiştirme çabası
Fikri Çalışkan, Kültür Bakanlığı’na, etnografik sanatçılığı sürdürecek öğrenciler yetiştirme sözü verdiğini ancak bu sanata ilgi duyan gençler bulmakta zorlandığını söylüyor. “Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir” diyen Atatürk’ün sözünü hatırlatarak, sanatın topluma kattığı değere vurgu yapıyor.
İlgili gençler çıktığı takdirde sanat evinde atölye eğitimi vermeye hazır olduğunu da belirtiyor.
Oğlu Koray Çalışkan’ın katkısı
Sanat evinin tanıtımında en büyük desteği, sanatçının oğlu Koray Çalışkan sağlıyor. İzmir’den gelerek Darende’ye katkı sunan Koray Çalışkan, 7 yıldır tur organizasyonlarını üstleniyor, hem ilçeyi hem de sanat evini yerli ve yabancı ziyaretçilere tanıtıyor. “Babamın bu işe kendini adamasıyla gurur duyuyorum” diyen Koray Çalışkan, kültür turizminin Darende için büyük bir kazanç olabileceğini ifade ediyor.
Ziyaretçi izlenimleri
Sanat evini gezen ziyaretçiler, gördüklerinden etkilendiklerini dile getiriyor.
Bernaz (Almanya-Kayseri kökenli): “Çocukluğuma döndüm, büyüklerimin anlattıkları gözümün önünde canlandı.”
Seyhan Sevinç (Adana): “Komşuluk ilişkilerinin azaldığını düşündüm, annemin anlattıklarıyla örtüşen eserleri görmek duygulandırdı.”
Şeyma Akbudak (Kayseri): “Bu kadar emek verilen bir yer olduğunu bilmiyordum, herkes mutlaka görmeli.”
Kaynak : PHA
