Aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişim

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar,

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ocak ayında üretici ile market arasındaki fiyat farklılıklarını ve girdi fiyatlarında yaşanan değişimleri yaptığı görüntülü basın açıklamasında değerlendirdi.
Bayraktar, ocak ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 248,4 ile elmada görüldüğünü belirterek, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Elmadaki fiyat farkını yüzde 223,6 ile kırmızı mercimek, yüzde 218,7 ile pırasa, yüzde 208,9 ile marul, yüzde 196,7 ile limon, yüzde 190 ile kuru üzüm takip etti.
Elma 3,5 kat, kırmızı mercimek ve pırasa 3,2 kat, marul 3,1 kat, limon 3 kat, kuru üzüm ve ıspanak 2,9 kat, portakal 2,8 kat fazlaya tüketiciye satıldı.
Üreticide 5 lira olan elma 17 lira 42 kuruşa, 13 lira 84 kuruş olan kırmızı mercimek 44 lira 79 kuruşa, 4 lira 50 kuruş olan pırasa 14 lira 34 kuruşa, 5 lira 14 kuruş olan marul 15 lira 88 kuruşa, 6 lira olan limon 17 lira 80 kuruşa, 25 lira olan kuru üzüm ise 72 lira 51 kuruşa markette satıldı.”

Market fiyatları
“Ocak ayında markette 42 ürünün 36'sında fiyat artışı, 6'sında ise fiyat azalışı görüldü.
Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 79,8 ile patlıcan oldu. Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 46,6 ile yeşil fasulye, yüzde 44 ile kabak, yüzde 42,1 ile salatalık, yüzde 29,1 ile domates takip etti.
Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 43,4 ile lahana oldu. Lahanadaki fiyat düşüşünü yüzde 11,7 ile pırasa, yüzde 2,4 ile maydanoz, yüzde 1,4 ile ayçiçek yağı izledi.”

Üretici fiyatları
“Ocak ayında üreticide 34 ürünün 21'inde fiyat artışı olurken, 5 üründe ise fiyat düşüşü görüldü. 8 üründe de fiyat değişimi yaşanmadı.
Ocak ayında üreticide fiyatı en fazla düşen ürün yüzde 17 ile pırasa oldu. Pırasadaki fiyat düşüşünü yüzde 14,8 ile karnabahar, yüzde 14,3 ile limon, yüzde 8,7 ile mandalina, yüzde 0,3 ile beyaz lahana izledi.
Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 96,4 ile kabakta görüldü. Kabaktaki fiyat artışını yüzde 53,6 ile salatalık, yüzde 47,2 ile domates ve patlıcan, yüzde 34,3 ile yeşil soğan, yüzde 33,3 ile havuç, yüzde 32,1 ile marul takip etti.”

Fiyat değişimlerinin sebepleri
“Pırasa, karnabahar, limon, mandalina ve lahanadaki fiyat düşüşleri bu ürünlerin arzının artmasından kaynaklandı.
Kabak, salatalık, domates, patlıcan, yeşil soğan, havuç ve marulda görülen fiyat artışları bu ürünlere olan talebin artmasından kaynaklandı.”

Ocak ayı aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişim
“Odalarımız aracılığıyla girdi piyasalarından aldığımız fiyat verilerine göre ocak ayında, aralık ayına göre, üre gübresi yüzde 9,4, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 5,1, DAP gübresi yüzde 4,9, amonyum sülfat gübresi yüzde 4,1 ve 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 3,6 oranında düştü.
Geçen yılın aralık ayına göre ise son bir yılda 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 35,7, DAP gübresi yüzde 31,5 ve kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 8,6, artarken, amonyum sülfat gübresi yüzde 10,1 ve üre gübresi yüzde 0,5 oranında düştü.
Mazot fiyatı aylık olarak yüzde 5,7 düştü, son bir yıla göre ise yüzde 67,8 oranında arttı.
Besi yemi ocak ayında aralık ayına göre yüzde 3,8, süt yemi yüzde 3, son bir yılda besi yemi yüzde 55, süt yemi ise yüzde 53,8 oranında arttı.
Elektrik fiyatları son bir yılda yüzde 23,9 oranında arttı.
Gübre fiyatlarında son üç ayda düşüş yaşandı. Üretim sezonunda çeşidine göre yüzde 400'leri aşan fiyat artışları, gübre talebinin azalması ve geçen yıla göre baz yılı etkisiyle yıllık bazda yüksek artışlar gerçekleşmedi. Gübre fiyatlarının tekrar bir artışa geçmemesi için tedbirler alınmalı, üreticinin yeni sezonda önünü görebilmesi sağlanmalıdır.
İlaç fiyatlarında artış devam ederken aynı şekilde diğer girdi fiyatlarında da aylık ve yıllık bazda yüksek artışlar görülmüyor.
Ürün maliyetinin artmaması, üreticinin mağdur olmaması, üretime darbe vurulmaması için tüm girdilerde de fiyatların makul seviyelerde tutulması gerekiyor.”

“Tüketicilerimiz girdikleri marketlerdeki fiyatları sorgulamalı”
“Daha önce de ifade ettiğimiz gibi aynı ürünün değişik marketlerde çok farklı fiyatlardan satıldığına şahit oluyoruz. Marketleri dolaştığımızda bu durumu gördüğümüz gibi, oturduğumuz yerden de internet ortamında bile bu bilgilere ulaşabiliyoruz. Tüketicilerimiz fahiş fiyattan ürün sattığını tespit ettikleri marketlerden alışveriş yapmamalı, ürün fiyatlarına bu yolla müdahale ederek bu marketleri cezalandırmalıdır. Tüketicilerimizin ayak alışkanlığı ile girdikleri marketlerde fiyatları sorgulamayarak alışveriş yapmaları aile bütçelerine zarar veriyor. Kaldı ki normal fiyatların bile tüketicilerimizi zorladığını düşündüğümüzde fahiş fiyatlara dayanma gücünün olmadığını da görüyoruz. Yine tüketicilerimiz semt pazarlarından özellikle meyve ve sebzesini daha uygun fiyatlardan temin edebilir.”

SEÇİLMİŞ ÜRÜNLERDE ÜRETİCİ, HAL, PAZAR VE MARKET FİYATLARI (TL/KG)

ÜRÜNLER

Üretici

Hal

Pazar

Market

Hal/Üretici

Pazar/Üretici

Market/Üretici

Fiyatı (TL/Kg)

Fiyatı (TL/Kg)

Fiyatı (TL/Kg)

Fiyatı (TL/Kg)

Fiyat Farkı (Yüzde)

Fiyat Farkı (Yüzde)

Fiyat Farkı (Yüzde)

Elma

5,00

10,80

15,33

17,42

116,00

206,60

248,4

Kırmızı mercimek

13,84

20,00

26,00

44,79

87,86

223,6

Pırasa

4,50

6,38

12,25

14,34

41,78

172,22

218,7

Marul (adet)

5,14

7,85

10,10

15,88

52,72

96,50

208,9

Limon

6,00

11,40

13,83

17,80

90,00

130,50

196,7

Kuru Üzüm

25,00

40,00

72,51

60,00

190,0

Ispanak

6,50

7,80

13,25

18,83

20,00

103,85

189,7

Portakal

5,75

9,40

13,60

15,90

63,48

136,52

176,5

Kabak

9,33

13,60

18,00

25,56

45,77

92,93

174,0

Karnabahar

5,29

7,55

12,67

13,96

42,72

139,51

163,9

Kuru İncir

55,00

130,00

142,47

159,0

Sivri Biber

9,50

15,00

21,50

24,34

57,89

126,32

156,2

Havuç

6,00

8,60

11,33

14,66

43,33

88,83

144,3

Yeşil Fasulye

18,50

34,67

35,00

43,70

87,41

89,19

136,2

Patlıcan

12,88

15,90

23,33

30,11

23,45

81,13

133,8

Salatalık

10,75

16,80

19,16

25,11

56,28

78,23

133,6

Yeşil Mercimek

18,20

26,00

29,00

40,45

59,34

122,3

Maydanoz (adet)

2,56

3,03

3,94

5,35

18,36

53,91

109,0

Nohut

19,75

28,00

30,00

40,36

51,90

104,4

Kuru Soğan

7,06

8,92

10,92

13,68

26,35

54,67

93,8

Kuru Fasulye

24,00

29,00

32,50

46,48

35,42

93,7

Mandalina

10,50

11,25

16,17

20,19

7,14

54,00

92,3

Y. Soğan (Demet)

7,67

7,75

10,75

14,73

1,04

40,16

92,0

Domates

12,88

17,50

21,00

23,91

35,87

63,04

85,6

Kuru Kayısı

95,00

120,00

166,08

74,8

Antep Fıstığı

180,00

185,00

297,96

65,5

Patates

7,50

7,94

9,42

11,73

5,87

25,60

56,4

Pirinç

23,70

25,00

29,00

36,41

22,36

53,6

Beyaz Lahana

3,88

4,67

5,60

5,68

20,36

44,33

46,4

Fındık (iç)

125,00

150,00

175,96

40,8

Zeytinyağı

84,50

121,36

Yumurta

1,83

2,27

2,63

Dana Eti

131,44

197,43

Kuzu Eti

132,65

218,51

Beyaz peynir

135,04

Kaşar peyniri

172,99

Yoğurt

32,66

Tereyağ

190,52

Mısırözü yağı

55,95

Ayçiçek yağı

46,75

Tavuk Eti

60,52

Toz şeker

29,36

Not: Hal, pazar ve market verileri Ankara, İzmir, İstanbul, Mersin, Antalya ve Bursa illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden derlenmektedir. Pirinç (Osmancık), kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları toptan satış fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır.

AY SONU MARKET FİYATLARI

MARKET

29 Aralık 2022

30 Ocak 2023

29 Aralık 2022/

30 Ocak 2023

ÜRÜNLER

Ay Sonu Market Fiyatı (TL/kg)

Ay Sonu Market Fiyatı (TL/kg)

Değişim (Yüzde)

Patlıcan

16,75

30,11

79,8

Yeşil Fasulye

29,81

43,70

46,6

Kabak

17,75

25,56

44,0

Salatalık

17,67

25,11

42,1

Domates

18,52

23,91

29,1

Sivri Biber

19,13

24,34

27,2

Elma

13,94

17,42

25,0

Yeşil Soğan (kg)

12,00

14,73

22,8

Havuç

12,08

14,66

21,4

Limon

15,14

17,80

17,6

Marul (adet)

13,57

15,88

17,0

Kuzu Eti

188,67

218,51

15,8

Dana Eti

173,54

197,43

13,8

Mandalina

17,89

20,19

12,9

Patates

10,47

11,73

12,0

Yoğurt

30,13

32,66

8,4

Kuru Üzüm

67,12

72,51

8,0

Kuru Soğan

12,77

13,68

7,1

Tavuk Eti

56,56

60,52

7,0

Kırmızı Mercimek

41,92

44,79

6,9

Tereyağ

178,54

190,52

6,7

Kaşar peyniri

162,81

172,99

6,3

Yeşil Mercimek

38,20

40,45

5,9

Beyaz peynir

127,67

135,04

5,8

Ispanak

17,89

18,83

5,3

Toz şeker

28,09

29,36

4,5

Fındık (iç)

170,30

175,96

3,3

Kuru Fasulye

45,03

46,48

3,2

Yumurta

2,55

2,63

3,1

Mısırözü yağı

54,46

55,95

2,7

Antep Fıstığı

293,96

297,96

1,4

Kuru İncir

140,80

142,47

1,2

Kuru Kayısı

164,41

166,08

1,0

Nohut

40,24

40,36

0,3

Zeytinyağı

121,14

121,36

0,2

Karnabahar

13,94

13,96

0,1

Portakal

16,05

15,90

-0,9

Pirinç

36,83

36,41

-1,1

Ayçiçek yağı

47,39

46,75

-1,4

Maydanoz (adet)

5,48

5,35

-2,4

Pırasa

16,23

14,34

-11,7

Lahana

10,03

5,68

-43,4

AY SONU ÜRETİCİ FİYATLARI

ÜRETİCİ

29 Aralık 2022

30 Ocak 2023

29 Aralık 2022/

30 Ocak 2023

ÜRÜNLER

Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/kg)

Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/kg)

Değişim (Yüzde)

Kabak

4,75

9,33

96,4

Salatalık

7,00

10,75

53,6

Domates

8,75

12,88

47,2

Patlıcan

8,75

12,88

47,2

Yeşil Soğan (kg)

5,71

7,67

34,3

Havuç

4,50

6,00

33,3

Marul (adet)

3,89

5,14

32,1

Patates

5,79

7,50

29,5

Yeşil Fasulye

15,00

18,50

23,3

Maydanoz (adet)

2,09

2,56

22,5

Sivri Biber

8,13

9,50

16,9

Kuzu Karkas

114,13

132,65

16,2

Ispanak

5,71

6,50

13,8

Dana Karkas

116,14

131,44

13,2

Kuru Soğan

6,33

7,06

11,5

Antep Fıstığı

165,00

180,00

9,1

Zeytinyağı

79,40

84,50

6,4

Fındık (iç)

118,00

125,00

5,9

Kuru Kayısı

90,00

95,00

5,6

Yumurta

1,76

1,83

4,0

Portakal

5,63

5,75

2,1

Elma

5,00

5,00

0,0

Kuru Fasulye

24,00

24,00

0,0

Nohut

19,75

19,75

0,0

Kırmızı Mercimek

13,84

13,84

0,0

Yeşil Mercimek

18,20

18,20

0,0

Pirinç

23,70

23,70

0,0

Kuru Üzüm

25,00

25,00

0,0

Kuru İncir

55,00

55,00

0,0

Beyaz lahana

3,89

3,88

-0,3

Mandalina

11,50

10,50

-8,7

Limon

7,00

6,00

-14,3

Karnabahar

6,21

5,29

-14,8

Pırasa

5,42

4,50

-17,0

GİRDİ FİYATLARI

Ocak 2022

27 Aralık 2022

27 Ocak

2023

Ocak 2023-

Aralık 2022

değişim (%)

Ocak 2023-

Ocak 2022

değişim (%)

Gübreler (TL/Ton)

A.Sülfat %21

7.300

6.840

6.560

-4,1

-10,1

A.Nitrat %26

7.400

8.470

8.040

-5,1

8,6

ÜRE

12.000

13.180

11.940

-9,4

-0,5

DAP

11.900

16.450

15.650

-4,9

31,5

20.20.0

8.300

11.680

11.260

-3,6

35,7

Mazot (TL/Litre)

14,14

22,45

23,72

-5,7

67,8

Yemler

Besi yemi (TL/ton)

4.416

6.597

6.845

3,8

55,0

Süt yemi (TL/ton)

4.743

7.077

7.293

3,0

53,8

Zirai ilaçlar

Deltametrin EC 25g/L)

210

350

440

25,7

109,5

Elektrik (krş/kwh)

202,8

249,2

251,2

0,1

23,9

Bülten

Bakmadan Geçme